Teksty w rodzaju apokaliptycznych dotyczą właśnie przyszłości, zawierają wizje na temat tego, co ma nadejść. Księga autorstwa św. Jana nosi taki tytuł, ponieważ zawiera wizję końca świata i losu ludzkości. Powstała na wyspie Patmos, ok. 64 r. n.e., w okresie panowania cesarza Nerona.
W tej księdze biblijnej jest wiele symboli i alegorii, trudnych do zinterpretowania, choćby ze względu na podjęty temat. nikt z nas nawet nie może sobie wyobrazić, jak naprawdę będzie wyglądał koniec świata. Udało się jednak wielu symbolom przypisać ich znaczenia. Ogólnie rzecz biorąc w Apokalipsie została opisana historia walki dobra ze złem, Boga z szatanem i triumfu dobra nad złem. Bestia zostaje bezpowrotnie strącona w otchłań, a dusze ludzi pobożnych i bogobojnych żyją w nieustannym szczęście w Niebieskim Jeruzalem.Pod względem gatunkowym księga ta należy do tekstów wizyjnych, dla których wzorem jest Księga Daniela. Biblijny Daniel był prorokiem. Już w jego tekstach odnaleźć można charakterystyczną dla apokalipsy św. Jana atmosferę grozy, niesamowitości, napięcia. Treść jest wypełniona niejasnymi wizjami, w których występują tajemnicze postacie oraz potwory. Grozę budzi zwłaszcza bestia - symbol szatana.
Apokalipsa to księga adresowana do chrześcijan z Azji Mniejszej, ale ma ona charakter ponadczasowy i jest nadal aktualna. Kolejne pokolenia odczytują w niej nowe sensy, ma ona uniwersalny charakter. Można powiedzieć, że w Apokalipsie przedstawiono dzieje ziemi w wymiarze kosmicznym, ponadczasowym. W Apokalipsie kategoria czasu przestaje istnieć, wszystko pogrąża się w bezmiernej szczęśliwości, spowodowanej ujarzmieniem zła, rodzącego chaos, i nastaniem Królestwa Bożego.
Dla wszystkich czytelników Biblii Apokalipsa jest najbardziej tajemniczą księgą Nowego Testamentu. Ma bogatą symbolikę liczb, barw, występują w niej symboliczne zwierzęta, przedmioty (np. kadzielnica), mamy nawet symboliczne miasto - Jeruzalem Niebieskie. Nic dziwnego, że jest to także księga, do których chętnie nawiązują twórcy literatury. W literaturze polskiej motywy apokaliptyczne pojawiają się szczególnie w okresie II wojny światowej, która została w niej określona jako czas "apokalipsy spełnionej", a ludzi, dla których wojna stała się przeżyciem pokoleniowym, nazwano "pokoleniem apokalipsy spełnionej".
Dla współczesnego człowieka nie zmieniło się zasadnicze znaczenie słowa "apokalipsa". Oznacza ono katastrofę, nieszczęście, wydarzenie niezwykle smutne, tragiczne. Na przykład współczesną apokalipsą był zamach terrorystyczny w Nowym Jorku, podczas którego zginęły tysiące niewinnych ludzi. W biblijnej apokalipsie opisana została zbiorowa masakra ludzkości w okresie, w którym kończy się świat dotknięty bożym gniewem. Podobnie makabryczne wydarzenia do dziś nazywamy apokalipsą.
Symbolika księgi
- symbolika zwierząt:
lew - triumf
wąż - szatan
wół - siła
orzeł - zręczność
4 zwierzęta - 4 strony świata
smok - zło
zwierze z ludzką twarzą - śmierć
- symbolika liter i cyfr
Alfa i Omega - początek i koniec
4 - liczba ziemska, wymierna, materialna
7 - liczba mistyczna i tajemnicza
7 gwiazd - Aniołowie 7 kościołów - kapłani
7 świeczników - 7 kościołów
7 pieczęci - symbol wyroków Bożych
7 czasz - plagi zesłane na świat
7 głów szatana - pełnia zła
7 lamp - 7 darów Ducha św.
12 gwiazd - 12 pokoleń Izraela
666 - znak szatana
3 - Trójca Święta
44 - liczba mistyczna
12 - Apostołowie, 12 pokoleń Izraela
24 starców - 24 świętych ze Starego Testamentu
Czterej jeźdźcy Apokalipsy
jeźdźca na białym koniu - symbolizuje zwycięstwo ewangelii
jeździec na koniu barwy ognia - symbolizuje wojnę
jeździec na czarnym koniu z wagą w ręce - symbolizuje głód
jeździec na koniu trupio białym - śmierć
Symbolika barw
purpura - upokorzenie
biel - czystość i szlachetność
Symbolika przedmiotów
pieczęć - zakończenie, wyrok
łuk - magiczna moc
waga - sprawiedliwość
złote wieńce - dostojeństwo
Inne symbole apokaliptyczne
Anioł - Biskup kościoła
drzewo oliwne - sprawiedliwość
Babilon - symbol miasta grzechu i obłudy
jezioro ognia - piekło
bestia - antychryst
Baranek - Chrystus, zbawiciel, odkupiciel
morze - dystans
skrzydła - kosmos
człowiek - mądrość
niewiasta - Maryja, lud Boży
rogi - siła
księżyc - nieumiejętność
pustynia - czas odpoczynku i próby.
